تحقیقات بازار و انواع روش های آن

یکی از اصلی‌ترین راه‌های شناخت بازار، تحقیقات بازار یا Market Research است. تحقیقات بازار در واقع مجموعه ای از فرایندها است که توسط آن، کسب و کارها و مشتریان به یکدیگر به هم متصل می‌شوند. یک کسب و کار موفقیتش در گرو شناخت درست و اصولی بازار و همچنین درک نیازمندی‌های آن است. اما کسب و کارها پیش از اقدام نسبت به تحقیقات بازار باید در این خصوص و همچنین روش‌های تحقيقات بازار آشنایی کاملی داشته باشند.

در این مقاله از مجله کاسب یار به برسی تحقیقات بازاریابی می‌پردازیم تا بتوانیم اطلاعات مناسب و جامعی را در این خصوص به دست بیاوریم. همچنین شما می‌توانید این مقاله را در فرمت pdf در انتهای همین صفحه دانلود کنید.

تحقیقات بازار یا Market Research چیست؟

در این که بخواهیم بگوییم که تحقیقات بازار چیست، اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد اما تمام اساتید این حوزه به یک اصل در آن رسیده‌اند. مطالعات بازار را می‌توان یکی از موثرترین راه‌های پیدا کردن بینش در رابطه با بازار، رقبا و مشتریان یک حوزه از صنعت دانست.

انجام فرایندهای این موضوع برای تصمیم گیری‌های کسب و کارها علل خصوص کسب و کارهای کوچک که قصد ورود به یک حوزه جدید دارند بسیار حیاتی می‌باشد.

تحقیق بازار (Market Research) عبارت است مجموعه فرایندهای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات در خصوص بازار، مشتریان بالقوه، محصول و خدمات تاثیر گذار در بازار.

تاریخچه تحقیقات بازار

تحقیق بازار رسمی در دهه 1920 در آلمان آغاز شد. در ایالات متحده، به زودی با ظهور عصر طلایی رادیو شروع به توسعه کرد. شرکت‌هایی که برای این رسانه جدید سرگرمی تبلیغاتی ایجاد می‌کردند، شروع به بررسی جمعیت‌شناسی مخاطبانی کردند که به هر یک از برنامه‌های رادیویی، برنامه‌های موسیقی و نمایش‌های کمدی ارائه شده گوش می‌دادند.

آنها زمانی سعی کرده بودند با قرار دادن پیام‌های خود روی بیلبوردها یا در محبوب‌ترین مجلات، به گسترده‌ترین مخاطب ممکن دست یابند. با برنامه‌ریزی رادیویی، فرصت داشتند مصرف‌کنندگان روستایی یا شهری، نوجوانان یا خانواده‌ها را هدف قرار دهند و نتایج را با توجه به اعداد فروش بعدی قضاوت کنند.

تحقیقات بازاریابی یا Marketing Research چیست؟

علاوه بر مبحث تحقیق بازار مفهوم دیگری نیز وجود دارد با عنوان تحقیقات بازاریابی که گاهی مدیران ممکن است این دو را با یکدیگر اشتباه بگیرند. همانطور که از نام آن پیداست این مفهوم و مبحث علاوه بر آن که بر موضوع شناخت بازار تسلط دارد ارتباط تنگاتنگی را با بازاریابی در کسب و کارها دارد.

در تحقیق بازاریابی علاوه بر انجام فرایندهای تحقیق بازار، جنبه‌های استراتژی بازاریابی کسب و کار نیز به شکل کامل بررسی و تدوین می‌شوند. به وسیله‌ی مشاوره بازاریابی و استفاده از این موضوع، کسب و کارها می‌توانند نیاز مشتریان خود را درک کرده و به شکل کارامدتری در رفع این نیاز برایند.

تفاوت تحقیق بازاریابی و تحقیق بازار

در رابطه با تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی تفاوت‌های زیادی وجود دارد اما هر دوی آن‌ها جزوی از مفاهیم مارکتینگ محسوب شده و در واقع تمام فعالیت‌هایی که قبل از فروش انجام می‌شود را شامل می‌شود. برخی از متخصصین تحقیق بازار را زیر مجموعه‌ای از تحقیقات بازاریابی می‌دانند اما گروهی دیگر عقیده دارند که این دو مفهوم در برخی از فعالیت‌ها با یکدیگر هم‌پوشانی دارند. برخی از تفاوت‌های تحقیقات بازار و بازاریابی عبارتند از:

• تحقیق بازار به شناخت بازار و رفتار مشتری می پردازد اما تحقیق بازاریابی، کسب و کار را ملزم به تجزیه و تحلیل برنامه ریزی برای حل مشکلات بازاریابی یک کسب و کار است
• تحقیق بازاریابی جزئی از فرایند اطلاعات بازاریابی است؛ اما تحقیق بازار شاخه‌ای از تحقیقات بازاریابی می‌باشد.
• فرایند تحقیق بازار در واقع تنها بر روی یک بازار تمرکز دارد و نتایج آن را نمی‌توان برای دیگر بازارها استفاده کرد. اما نتایجی که به وسیله تحقیقات بازاریابی به دست می‌آید شکلی عمومی دارد و می‌توان از آن در حل مشکلات مختلف بازاریابی استفاده کرد.
• فرایند تحقیق بازار برای تعیین نقش یک محصول یا خدمت در بازار هدف صورت می‌گیرد اما تحقیقات بازاریابی برای تصمیم گیری‌های موثر در فعالیت‌های بازاریابی

اهمیت تحقیقات بازار

تحقیق بازار برای ایجاد وفاداری به برند و رضایت مشتری ضروری است. از آنجایی که بعید است یک محصول به طور یکسان برای همه مصرف کنندگان جذاب باشد، یک برنامه تحقیق بازار قوی می تواند به شناسایی گروه های جمعیتی و بخش های بازار کلیدی که احتمالاً از یک محصول خاص استفاده می کنند، کمک کند.

تحقیق بازار همچنین برای توسعه تلاش های تبلیغاتی یک شرکت مهم است. به عنوان مثال، اگر تحقیق بازار یک شرکت نشان دهد که مصرف کنندگان آن بیشتر از X (توییتر سابق) از فیسبوک استفاده می کنند، می تواند تبلیغات خود را به یک پلتفرم به جای دیگری هدف قرار دهد. یا اگر مشخص شود که بازار هدف آنها به قیمت حساس نیست، بلکه به ارزش حساس است، می توانند روی بهبود محصول به جای کاهش قیمت کار کنند.

انواع روش‌های تحقیقات بازار

امروزه روش‌های بسیار متعددی را برای تحقیقات بازار وجود دارد اما این کار را می‌توان در 4 روش خلاصه کرد که عبارتند از:

• تحقیقات اولیه
• تحقیقات ثانویه
• تحقیقات کمی
• تحقیقات کیفی

 در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

– تحقیقات اولیه

در این نوع از تحقیقات فردی که در حال تحقیق است به سراغ اطلاعاتی می‌رود که خود در سازمان و کسب و کار آن‌ها را جمع آوری کرده است. در این نوع اطلاعاتی دست اول در اختیار فرد قرار می‌گیرد که می‌توان از آن‌ها برای پیشبرد اهداف تحقیقات بازار استفاده کرد.

– تحقیقات ثانویه

در این نوع از تحقیقات، فرد تحقیق کننده به سراغ اطلاعاتی که توسط دیگر کسب و کارها وسازمان‌ها جمع آوری شده است می‌رود و از آن‌ها استفاده می‌کند. این قبیل اطلاعات از قبل در مجلات، ویدیوها و مقلات وجود داشته و فرد صرفا این اطلاعات را جمع آوری کرده و برای اهداف خود از آن‌ها استفاده می‌کند.

– تحقیقات کمی

در این نوع روش فرد تلاش می‌کند تا با استفاده از ابزارهای آماری شناخت مناسبی را از مشتریان و بازار به دست آورند. البته باید بدانیم که اطلاعاتی که از این روش به دست می‌آیند تفسیری نبوده و صرفا به وسیله شواهد تجربی این اطلاعات جمع آوری می‌شوند.

– تحقیقات کیفی

یکی دیگر از روش‌های تحقیقات بازار، تحقیقات کیفی است. همان طور که از نام آن پیداست در این روش امکان اندازه گیری داده‌ها وجود ندارد و صرفا در این روش تلاش می‌شود تا رفتار و احساسات مشتریان مورد برسی قرار بگیرد.

در تحقیقات بازار با اهداف مختلف به چه نکاتی توجه کنیم؟

تحقیقات بازار با اهداف مختلفی انجام می‌شود که برای رسیدن به هر هدف، نیازمند کسب دقیق و هدفمند است. در ادامه سوالات و روش‌هایی برای کسب اطلاعات در اهداف مختلف را آورده‌ایم:

– شناسایی مشتریان بالقوه

اطلاعاتی برای شناسایی مشتریان بالقوه باید بدانید:

• چه کسی احتمالاً از محصول یا خدمات شما استفاده خواهد کرد؟
• سن آنها چقدر است؟
• آنها مرد/زن، متأهل/مجرد هستند؟
• آیا آنها فرزند دارند؟
• کجا زندگی می کنند؟
• سطح تحصیلات آن‌ها چقدر است؟

– درک مشتریان موجود

اطلاعاتی که برای درک مشتریان موجود باید بدانید:

• آنها چه چیزی را ارزش می‌گذارند؟ آیا سطح خدمات، کیفیت محصول یا اعتبار مرتبط با استفاده از محصول یا خدمات شما است؟
• چه کسی تصمیمات خرید آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
• آنها از کدام وب‌سایت‌ها بازدید می‌کنند؟

– درک رقبا

نوع اطلاعاتی که باید برای درک رقبای خود بدانید:

• رقبای مستقیم/غیر مستقیم شما چه کسانی هستند؟
• آنها چه نوع کمپین های بازاریابی را انجام می دهند؟
• آیا آنها در رویکرد خود موفق هستند؟ اگر چنین است، چه کار می کنند؟
• چرا محصول یا خدمات شما بر رقبا ترجیح داده می شود؟

– توسعه استراتژی

نوع اطلاعاتی که باید برای توسعه استراتژی خود بدانید:

• محیط مرتبط با قیمت گذاری، محصولات، توزیع و کانال های تبلیغاتی را درک کنید.
• از یافته های تحقیقاتی خود برای تصمیم گیری آگاهانه در مورد نحوه قیمت گذاری و توزیع محصولات یا خدمات خود استفاده کنید.

– توسعه کسب و کار

نوع اطلاعاتی که برای توسعه کسب و کار باید بدانید:

• تحقیقات به شما کمک می‌کند تا زمینه‌های توسعه را شناسایی کنید و آمادگی بازار برای یک محصول یا خدمات جدید را آزمایش کنید (مثلاً تصمیم‌گیری در مورد افتتاح فروشگاه خرده‌فروشی دوم و انتخاب مکان مناسب).

– شناسایی فرصت‌های جدید

نوع اطلاعاتی که باید برای شناسایی فرصت‌های جدید بدانید:

• تحقیقات شما می تواند فرصت های تجاری جدید، بازارهای بدون خدمات، تغییر روند صنعت، تغییر جمعیت، افزایش سطح تحصیلات یا تغییرات در فعالیت های اوقات فراغت را شناسایی کند.

نحوه انجام تحقیقات بازار

انجام تحقیقات بازار، ملزم به انجام مراحلی است که توجه به آن‌ها می‌تواند منجر به رشد کسب و کار و در نهایت، افزایش فروش شود. در ادامه به مراحل انجام تحقیقات بازار و بررسی آنها پرداخته‌ایم:

• تعیین اهداف مطالعه: اولین گام برای انجام تحقیقات بازار موثر، تعیین اهداف مطالعه است. هر مطالعه باید به دنبال پاسخ دادن به یک مسئله روشن و مشخص باشد. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است به دنبال شناسایی ترجیحات مصرف کننده، شناخت برند یا اثربخشی نسبی انواع مختلف کمپین های تبلیغاتی باشد.
• تعیین جامعه هدف: پس از آن، گام بعدی تعیین افرادی است که در تحقیق شرکت خواهند کرد. تحقیقات بازار یک فرآیند هزینه بر است و یک شرکت نمی تواند منابع خود را هدر دهد تا داده های غیرضروری جمع آوری کند. شرکت باید از قبل تصمیم بگیرد که چه نوع مصرف کنندگانی در تحقیق گنجانده خواهند شد و چگونه داده ها جمع آوری خواهند شد. آنها همچنین باید احتمال خطاهای آماری یا سوگیری نمونه گیری را در نظر بگیرند.
• جمع آوری داده‌ها: گام بعدی جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل نتایج است. اگر دو مرحله قبلی با دقت انجام شده باشد، این کار باید ساده باشد. محققان نتایج مطالعه خود را جمع آوری کرده و سن، جنسیت و سایر داده های مرتبط هر پاسخ دهنده را پیگیری می کنند. این نتایج سپس در یک گزارش بازاریابی که نتایج تحقیق آنها را توضیح می دهد، تجزیه و تحلیل می شود.
• تصمیم گیری بر اساس نتایج: آخرین مرحله برای مدیران شرکت استفاده از تحقیقات بازار برای تصمیم گیری های تجاری است. بسته به نتایج تحقیق خود، ممکن است تصمیم بگیرند گروه دیگری از مصرف کنندگان را هدف قرار دهند یا قیمت یا برخی از ویژگی های محصول خود را تغییر دهند.

اگر شما در این زمینه تخصص کافی را ندارید، مشاوره کسب و کار می‌تواند برای انجام درست این مراحل و اثرگذاری بیشتر، تاثیر بسزایی داشته باشد.

سخن پایانی

در این مقاله از وب‌سایت کاسب یار، به طور کامل با تحقیقات بازار و نحوه انجام آن آشنا شدید. تحقیقات بازار، کلید طلایی موفقیت کسب‌وکارهاست. با انجام تحقیقات بازار، کسب‌وکارها می‌توانند نیازها و خواسته‌های مشتریان را شناسایی کرده و محصولات و خدماتی را ارائه دهند که به طور دقیق با این نیازها مطابقت داشته باشد. همچنین، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا رقبای خود را بهتر بشناسند و استراتژی‌های خود را برای دستیابی به مزیت رقابتی تنظیم کنند. به طور کلی، تحقیقات بازار یک ابزار قدرتمند برای کاهش ریسک و افزایش احتمال موفقیت در کسب‌وکار است. بنابراین، هر کسب‌وکاری که به دنبال رشد و توسعه پایدار است، باید تحقیقات بازار را به عنوان یک بخش جدایی‌ناپذیر از فعالیت‌های خود در نظر بگیرد.