Search

13 تا از بهترین پرامپت اماده طراحی لوگو در سال 2025 (Midjourney-chatgpt)

پرامپ اماده طراحی لوگو
فهرست مطالب

یک لوگوی قدرتمند کلید دیده شدن و به خاطر سپرده شدن برند شماست. لوگو نمایانگر بصری کسب‌وکار منحصربه‌فرد شما و نقطه شروعی برای ارتباط مشتریان با داستان برندتان است. همچنین، باید به راحتی قابل شناسایی‌ترین جنبه شرکت شما باشد.

جالب است بدانید که 75٪ از افراد برندها را عمدتاً از طریق لوگوی آن‌ها شناسایی می‌کنند و لوگو می‌تواند 90٪ از اولین برداشت مشتریان از یک برند را شکل دهد. بنابراین، طراحی درست و دقیق لوگوی شرکت از همان ابتدا امری حیاتی است.

خوشبختانه، ایجاد مفاهیم خلاقانه برای لوگو بسیار آسان‌تر از گذشته شده است، به طوری که 36.7٪ از کسب‌وکارهای کوچک در حال حاضر از سازندگان آنلاین لوگو برای دستیابی به اهداف برندینگ خود استفاده می‌کنند.

ظهور فناوری هوش مصنوعی (AI) تحولی شگرف در طراحی لوگو ایجاد کرده است. این فناوری با بهبود چشمگیر فرآیندهای خلاقانه، مزایای زیادی از جمله صرفه‌جویی در زمان و هزینه به همراه آورده است.

بیشتر بخوانید: با استفاده از طراحی لوگو با هوش مصنوعی لوگوی 20 میلیونی را رایگان دریافت کنید

درک پرامپت‌های طراحی لوگو با هوش مصنوعی

ابتدا بیایید مروری سریع بر نحوه عملکرد پرامپت‌های AI داشته باشیم. وقتی وارد ابزاری مثل Midjourney یا ChatGPT می‌شوید، پرامپتی که وارد می‌کنید، دستورالعمل‌هایی به ابزار می‌دهد تا یک تصویر یا طرح ایجاد کند. ساده به نظر می‌رسد، درست است؟

اما نه کاملاً. صرفاً ارائه یک مفهوم کلی از تصویر کافی نیست. برای دستیابی به بهترین نتیجه، باید جزئیات بیشتری را مشخص کنید، مانند سبک موردنظر، مخاطبان هدف و پالت رنگی ترجیحی. با درک این نکات ظریف، می‌توانید از سایر مزایای فناوری هوش مصنوعی نیز بهره‌مند شوید.

وقتی صحبت از انتخاب ابزارهای AI می‌شود، گزینه‌های بسیاری پیش روی شماست. ما ابزارهایی مثل ChatGPT و Midjourney را بسیار توصیه می‌کنیم، اما ممکن است بخواهید سایر تولیدکننده‌های لوگو با استفاده از AI را نیز بررسی کنید.

اگر هم نمی‌خواهید خودتان بار سنگین خلاقیت را به دوش بکشید، نگاهی به شرکت‌های برتر طراحی لوگو بیندازید. بسیاری از آن‌ها از فناوری AI در فرآیندهای خود استفاده می‌کنند و در ارائه راهکارهای خلاقانه و کارآمد مهارت دارند.

انواع پرامپت‌ اماده طراحی لوگو با هوش مصنوعی

همان‌طور که انواع متنوعی از لوگو وجود دارد، طیفی از پرامپت‌های هوش مصنوعی نیز برای طراحی لوگوی ایده‌آل شما در دسترس است. در ادامه با چهار نوع اصلی پرامپت آشنا می‌شویم:

1. پرامپت‌های توصیفی (Descriptive Prompts)

این پرامپت‌ها بر جنبه‌های بصری لوگو تمرکز دارند، مانند رنگ، سبک و زیبایی‌شناسی کلی. 

به‌عنوان مثال:
“لوگویی انتزاعی طراحی کن که خطوط ساده و اشکال هندسی را در بر گیرد.”
این نوع پرامپت مناسب زمانی است که می‌خواهید لوگویی با ظاهر خاص و مشخص طراحی کنید.

2. پرامپت‌های مفهومی (Conceptual Prompts)

این پرامپت‌ها بیشتر به تم اصلی یا ایده‌ای که لوگوی شما نشان می‌دهد، توجه دارند. اگر می‌خواهید لوگوی شما بر ارزش‌های اصلی کسب‌وکار تأکید کند، این نوع پرامپت مناسب است.
به‌عنوان مثال:
“لوگویی طراحی کن که حس اعتماد، تخصص و اقتدار را منتقل کند و مناسب یک شرکت املاک باشد.”

3. پرامپت‌های کاربردی (Functional Prompts)

این نوع پرامپت‌ها بر مخاطبان هدف و کاربرد لوگو متمرکز هستند تا مطمئن شوند لوگو برای هدف موردنظر مناسب است. این پرامپت‌ها زمانی مفیدند که لوگوی شما باید نیازهای خاصی را برآورده کند، مانند جلب توجه یک گروه جمعیتی خاص یا استفاده در پوشاک.
به‌عنوان مثال:
“لوگویی طراحی کن که برای چاپ روی لباس‌های ورزشی مناسب باشد و جوانان را جذب کند.”

4. پرامپت‌های الهام‌بخش (Inspirational Prompts)

این پرامپت‌ها از ایده‌ها، طراحی‌ها یا ترندهای موجود الهام می‌گیرند و آن‌ها را بازآفرینی می‌کنند تا چیزی جدید و در سبک مشابه ایجاد شود.
به‌عنوان مثال:
“لوگویی برای یک شرکت تکنولوژی طراحی کن که از سادگی نمادین لوگوی اپل الهام گرفته باشد.”

20 پرامپت آماده لوگو برای انواع کسب‌وکارها

1. لوگوی استارتاپ تکنولوژی مدرن

استارتاپ‌های تکنولوژی نیاز به لوگویی دارند که مدرنیته، نوآوری و پیشرفته بودن را به تصویر بکشد. طراحی‌های مینیمال، اشکال هندسی و رنگ‌های سرد مانند آبی و خاکستری بهترین انتخاب‌ها برای انتقال این حس هستند.

فالب پرامپت:

“لوگویی مدرن و شیک برای یک استارتاپ تکنولوژی به نام [نام برند] طراحی کن که شامل اشکال هندسی مینیمال و پالت رنگی آبی سرد باشد. مطمئن شو که لوگو نشان‌دهنده نوآوری و فناوری پیشرفته باشد و برای رسانه‌های دیجیتال و چاپی مناسب طراحی شود.”

پرامپت اماده طراحی لوگو استارتاپ تکنولوژی مدرن
لوگویی مدرن و شیک برای یک استارتاپ تکنولوژی به نام “LuminaTech” طراحی کن که شامل اشکال هندسی مینیمال و پالت رنگی آبی سرد باشد. مطمئن شو که لوگو نشان‌دهنده نوآوری و فناوری پیشرفته باشد و برای رسانه‌های دیجیتال و چاپی مناسب طراحی شود.

2. لوگوی برند مواد غذایی ارگانیک

برای برندهای مواد غذایی ارگانیک، لوگو باید حس تازگی، طبیعی بودن و کیفیت را القا کند. رنگ‌های زمین مانند سبز و قهوه‌ای، همراه با موتیف‌های برگ و سبک طراحی دستی یا روستایی، بهترین انتخاب‌ها هستند.

فالب پرامپت:

“لوگویی برای برند مواد غذایی ارگانیک به نام [نام برند] طراحی کن که شامل رنگ‌های خاکی، موتیف برگ و سبکی دستی و روستایی باشد. این لوگو باید حس تازگی، طبیعی بودن و کیفیت را منتقل کند و برای بسته‌بندی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

 لوگو برند مواد غذایی
 لوگویی برای برند مواد غذایی ارگانیک به نام “EcoGarden Foods” طراحی کن که شامل رنگ‌های خاکی، موتیف برگ و سبکی دستی و روستایی باشد. این لوگو باید حس تازگی، طبیعی بودن و کیفیت را منتقل کند و برای بسته‌بندی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

3. لوگوی برند مد لوکس

برندهای مد لوکس نیاز به لوگویی دارند که حس انحصار و جذابیت را به مخاطب منتقل کند. استفاده از رنگ‌های طلایی یا نقره‌ای، خطوط ساده و فونت‌های سرریف کلاسیک این حس را به خوبی منتقل می‌کند.

فالب پرامپت:

“لوگویی شیک و باکلاس برای برند مد لوکس به نام [نام برند] طراحی کن که از جزئیات طلایی و فونت کلاسیک استفاده کند. این لوگو باید حس انحصار و لوکس بودن را منتقل کرده و برای برچسب‌های لباس و تابلوهای فروشگاه مناسب باشد.”

 لوگوی برند مد لوکس
 لوگویی شیک و باکلاس برای برند مد لوکس به نام “Le Majestique” طراحی کن که از جزئیات طلایی و فونت کلاسیک استفاده کند. این لوگو باید حس انحصار و لوکس بودن را منتقل کرده و برای برچسب‌های لباس و تابلوهای فروشگاه مناسب باشد.

4. لوگوی شرکت دوستدار محیط زیست

برای شرکت‌های دوستدار محیط زیست، لوگو باید ارزش‌های پایداری، ارتباط با طبیعت و مسئولیت‌پذیری محیط زیستی را نشان دهد. استفاده از عناصر طبیعی مانند درختان، آب و پالت رنگی سبز و آبی می‌تواند به انتقال این پیام کمک کند.

فالب پرامپت:

“لوگویی برای یک شرکت دوستدار محیط زیست به نام [نام شرکت] طراحی کن که بر رنگ‌های سبز و عناصر طبیعی مثل درخت یا آب تأکید داشته باشد و سبک طراحی مینیمال و مدرن داشته باشد. این لوگو باید پایداری و آگاهی محیط زیستی را منتقل کند و برای پلتفرم‌های دیجیتال و بسته‌بندی محصولات مناسب باشد.”

مثال:

 لوگوی شرکت دوستدار محیط زیست
لوگویی برای یک شرکت دوستدار محیط زیست به نام “GreenWave Solutions” طراحی کن که بر رنگ‌های سبز و عناصر طبیعی مثل درخت یا آب تأکید داشته باشد و سبک طراحی مینیمال و مدرن داشته باشد. این لوگو باید پایداری و آگاهی محیط زیستی را منتقل کند و برای پلتفرم‌های دیجیتال و بسته‌بندی محصولات مناسب باشد.

5. لوگوی فروشگاه اسباب‌بازی کودکان

فروشگاه‌های اسباب‌بازی کودکان نیاز به لوگویی بازیگوش و جذاب دارند که هم برای کودکان و هم والدین جذاب باشد. استفاده از رنگ‌های شاد و شخصیت‌های کارتونی می‌تواند حس بازی و سرگرمی را به‌خوبی القا کند.

فالب پرامپت:

“لوگویی رنگارنگ و بازیگوش برای فروشگاه اسباب‌بازی کودکان به نام [نام فروشگاه] طراحی کن که شامل کاراکترهای بامزه و رنگ‌های شاد یا پاستلی باشد. این لوگو باید هم کودکان و هم والدین را جذب کند و برای تابلو فروشگاه، بسته‌بندی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

 لوگوی فروشگاه اسباب‌بازی کودکان
لوگویی رنگارنگ و بازیگوش برای فروشگاه اسباب‌بازی کودکان به نام “PlayPalace” طراحی کن که شامل کاراکترهای بامزه و رنگ‌های شاد باشد. این لوگو باید هم کودکان و هم والدین را جذب کند و برای تابلو فروشگاه، بسته‌بندی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

6. لوگوی باشگاه ورزشی

باشگاه‌های ورزشی به لوگویی نیاز دارند که انرژی، قدرت و پویایی را نشان دهد. طراحی باید bold باشد و از رنگ‌های زنده و قدرتمند استفاده کند تا حس هیجان و نشاط را القا کند.

فالب پرامپت:

“یک لوگوی پویا و انرژی‌بخش برای یک باشگاه ورزشی به نام [نام باشگاه] طراحی کن که از فونت‌های برجسته و رنگ‌های زنده استفاده کند. این لوگو باید حس قدرت و انرژی را منتقل کند و برای تابلوهای باشگاه، لباس‌های ورزشی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

لوگوی باشگاه ورزشی
یک لوگوی پویا و انرژی‌بخش برای باشگاه ورزشی به نام “DynamicFit” طراحی کن که از فونت‌های برجسته و رنگ‌های زنده استفاده کند. این لوگو باید حس قدرت و انرژی را منتقل کند و برای تابلوهای باشگاه، لباس‌های ورزشی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

7. لوگوی کافه

کافه‌ها به لوگویی دنج و جذاب نیاز دارند که حس گرما، دوستی و آرامش را منتقل کند. طراحی باید از المان‌هایی مانند فنجان قهوه، دانه‌های قهوه و رنگ‌های گرم مانند قهوه‌ای و نارنجی استفاده کند.

فالب پرامپت:

یک لوگوی دنج و جذاب برای یک کافه به نام [نام کافه] طراحی کن که شامل رنگ‌های گرم، دانه‌های قهوه و یک فنجان بخارآلود باشد. این لوگو باید حس استقبال و آرامش را منتقل کرده و برای تابلو کافه، منوها و محصولات مناسب باشد.

مثال:

لوگوی کافه
یک لوگوی دنج و جذاب برای یک کافه به نام “CozyCup Café” طراحی کن که شامل رنگ‌های گرم، دانه‌های قهوه و یک فنجان بخارآلود باشد. این لوگو باید حس استقبال و آرامش را منتقل کرده و برای تابلو کافه، منوها و محصولات مناسب باشد.

8. لوگوی فروشگاه حیوانات خانگی

فروشگاه‌های حیوانات خانگی به لوگویی دوستانه و قابل اعتماد نیاز دارند که حس مراقبت و توجه به حیوانات خانگی را منتقل کند. استفاده از نمادهایی مانند پنجه، سگ یا گربه و رنگ‌های شاد و زنده مناسب است.

فالب پرامپت:

“یک لوگوی دوستانه و جذاب برای یک فروشگاه حیوانات خانگی به نام [نام فروشگاه] طراحی کن که شامل نمادهایی از حیوانات خانگی مثل سگ، گربه یا اثر پنجه باشد و از رنگ‌های شاد و خانواده‌پسند استفاده کند. این لوگو باید حس مراقبت و اعتماد را منتقل کند و برای تابلو فروشگاه و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

لوگوی فروشگاه حیوانات خانگی
یک لوگوی دوستانه و جذاب برای فروشگاه حیوانات خانگی به نام “PetJoy Market” طراحی کن که شامل نمادهایی از حیوانات خانگی مثل سگ، گربه یا اثر پنجه باشد و از رنگ‌های شاد و خانواده‌پسند استفاده کند. این لوگو باید حس مراقبت و اعتماد را منتقل کند و برای تابلو فروشگاه و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

9. لوگوی آژانس املاک و مستغلات

آژانس‌های املاک به لوگویی حرفه‌ای و مدرن نیاز دارند که حس اعتماد، تخصص و تجربه را به مشتریان منتقل کند. طراحی باید شامل عناصر معماری، فونت‌های مدرن و پالت رنگی رسمی مانند خاکستری، قرمز یا آبی باشد.

فالب پرامپت:

“یک لوگوی حرفه‌ای و شیک برای آژانس املاک و مستغلات به نام [نام آژانس] طراحی کن که شامل المان‌های معماری و رنگ‌های مدرن باشد. این لوگو باید حس اعتماد و تخصص را منتقل کند و برای کارت ویزیت، تابلوها و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

 لوگوی آژانس املاک و مستغلات
 یک لوگوی حرفه‌ای و شیک برای آژانس املاک و مستغلات به نام “Grand Luxe Realty” طراحی کن که شامل المان‌های معماری و رنگ‌های مدرن باشد. این لوگو باید حس اعتماد و تخصص را منتقل کند و برای کارت ویزیت، تابلوها و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

10. لوگوی نانوایی

نانوایی‌ها به لوگویی نیاز دارند که حس گرما، کیفیت و دست‌ساز بودن محصولات را القا کند. طراحی باید از المان‌هایی مانند نان، شیرینی یا آرد استفاده کند و پالت رنگی گرم و دوستانه داشته باشد.

فالب پرامپت:

“یک لوگوی دلپذیر و جذاب برای یک نانوایی به نام [نام نانوایی] طراحی کن که شامل تصاویر مرتبط با نان و شیرینی و رنگ‌های گرم باشد. این لوگو باید حس کیفیت و صمیمیت را منتقل کرده و برای تابلو نانوایی، بسته‌بندی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

10. لوگوی نانوایی
یک لوگوی دلپذیر و جذاب برای نانوایی به نام “Whisk & Whimsy” طراحی کن که شامل تصاویر مرتبط با نان و شیرینی و رنگ‌های گرم باشد. این لوگو باید حس کیفیت و صمیمیت را منتقل کرده و برای تابلو نانوایی، بسته‌بندی و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

11. لوگوی موسسه آموزشی

مؤسسات آموزشی به لوگویی نیاز دارند که حس پرستیژ، دانش و موفقیت را القا کند. طراحی باید شامل نمادهایی مانند کتاب، تاج برگ یا کلاه فارغ‌التحصیلی باشد و از رنگ‌های رسمی مانند آبی، خاکستری یا طلایی استفاده کند.

فالب پرامپت:

“یک لوگوی معتبر و علمی برای یک موسسه آموزشی به نام [نام موسسه] طراحی کن که شامل نمادهایی مثل کتاب، تاج برگ یا کلاه فارغ‌التحصیلی و یک پالت رنگی رسمی باشد. این لوگو باید حس دانش و موفقیت را منتقل کرده و برای پلتفرم‌های دیجیتال و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

 یک لوگوی معتبر و علمی برای موسسه آموزشی به نام “Pinnacle Academy” طراحی کن که شامل نمادهایی مثل کتاب، تاج برگ یا کلاه فارغ‌التحصیلی و یک پالت رنگی رسمی باشد. این لوگو باید حس دانش و موفقیت را منتقل کرده و برای پلتفرم‌های دیجیتال و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

12. لوگوی سالن زیبایی

سالن‌های زیبایی به لوگویی شیک و جذاب نیاز دارند که حس لوکس بودن، زیبایی و کیفیت خدمات را منتقل کند. طراحی باید از عناصر مرتبط با زیبایی مانند قلم‌موهای آرایشی، رژ لب یا قیچی استفاده کند و پالت رنگی ظریف و لوکسی مانند طلایی، صورتی یا بنفش داشته باشد.

فالب پرامپت:

“یک لوگوی شیک و لوکس برای سالن زیبایی به نام [نام سالن] طراحی کن که شامل فونت‌های ظریف، عناصر مرتبط با زیبایی مثل قلم‌موهای آرایشی یا رژ لب و یک پالت رنگی لوکس باشد. این لوگو باید حس زیبایی و کیفیت را منتقل کرده و برای تابلو سالن، بسته‌بندی محصولات و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.”

مثال:

 یک لوگوی شیک و لوکس برای سالن زیبایی به نام “Allure Aesthetics” طراحی کن که شامل فونت‌های ظریف، عناصر مرتبط با زیبایی مثل قلم‌موهای آرایشی یا رژ لب و یک پالت رنگی لوکس باشد. این لوگو باید حس زیبایی و کیفیت را منتقل کرده و برای تابلو سالن، بسته‌بندی محصولات و مواد تبلیغاتی مناسب باشد.

چگونه با چالش‌های رایج پرامپت‌های AI در طراحی لوگو را برطرف کنیم؟

ممکن است نیاز باشد پرامپت‌های خود را چندین بار اصلاح کنید تا به خروجی مطلوب برای لوگوی خود برسید. صبور باشید؛ رسیدن به بهترین لوگو برای کسب‌وکارتان به زمان و تلاش نیاز دارد، و طراحی سریع و عجولانه معمولاً نتیجه‌ای عالی نخواهد داشت.

می‌دانیم که این فرآیند می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، به‌ویژه اگر تازه وارد دنیای AI شده باشید. بنابراین، در اینجا به برخی از مشکلات رایج و نحوه جلوگیری از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1. پرامپت‌های مبهم

استفاده از زبان نامشخص و کلی در پرامپت‌ها ممکن است منجر به تولید لوگویی شود که عناصر اساسی برند شما را نادیده می‌گیرد. سعی کنید در توصیف اجزای بصری دقیق باشید. اگر ممکن است، به نمونه‌هایی که مدنظر دارید اشاره کنید تا AI درک بهتری از نیاز شما داشته باشد.

2. پرامپت‌های بیش از حد پیچیده

پرامپت‌های طولانی و پر از جزئیات می‌توانند ابزار AI را گیج کنند و نتیجه‌ای نامنسجم یا بیش از حد شلوغ ارائه دهند. پرامپت‌های خود را مختصر نگه دارید و برای اولین تلاش، روی عناصری که برای شما اهمیت بیشتری دارند تمرکز کنید. سپس طرح را به‌مرور ویرایش کنید تا به نتیجه نهایی برسید.

3. عدم تطابق با هویت برند

برای دستیابی به لوگویی که بازتاب‌دهنده شخصیت برند شما باشد، ضروری است که پرامپت‌ها به‌وضوح پیام کلیدی برند شما را برجسته کنند. لوگویی که با هویت برند هماهنگ نباشد، قطعاً برای مشتریان ناهماهنگ و گیج‌کننده خواهد بود. با برجسته‌سازی پیام اصلی برند و استفاده از اصطلاحات و سبک‌های گرافیکی که با دارایی‌های موجود برندتان همخوانی دارد، از این مشکل جلوگیری کنید.

چرا استفاده از AI به‌تنهایی کافی نیست؟

هرچند AI می‌تواند به شما در ایجاد طرح‌های اولیه لوگو کمک کند، اما برای دستیابی به نتیجه‌ای شگفت‌انگیز و کاملاً حرفه‌ای، نیاز به ترکیب این ابزار با تخصص انسانی است. طراحان ماهر می‌توانند جزئیات و دقت موردنیاز برای همسو کردن لوگوها با ارزش‌ها، مخاطبان هدف و اصول طراحی را ارائه دهند. اگرچه ابزارهای AI می‌توانند در پیش‌طرح‌ها کمک کنند، اما اغلب فاقد عمق و سفارشی‌سازی هستند و ممکن است خطرات کپی‌رایت ایجاد کنند.

کاسب یار با استفاده از هوش مصنوعی طراحی لوگو را بازتعریف می‌کند

فناوری هوش مصنوعی در خط مقدم طراحی لوگو قرار دارد. اما این فناوری بدون نقص نیست. در حالی که هوش مصنوعی و پرامپت‌های قدرتمند طراحی لوگو می‌توانند با سرعت و مقیاس بالا رندرهای بصری تولید کنند، مهارت انسانی همچنان برای اطمینان از همخوانی این طرح‌ها با واقعیت ضروری است.

ترکیب هوش مصنوعی و تخصص انسانی، کلید دستیابی به یک لوگوی تأثیرگذار است که واقعاً با مخاطبان هدف شما ارتباط برقرار کند. خوشبختانه، تیم طراحی کاسب یار که از هوش مصنوعی بهره می‌برد، این ترکیب را با مهارت اجرا می‌کند. ما تجربه گسترده‌ای در آزمایش و پیاده‌سازی طیف وسیعی از طرح‌های خلاقانه با استفاده از هوش مصنوعی داریم که شامل طراحی لوگوهای سفارشی نیز می‌شود. دامنه فعالیت‌های ما شامل صنایع مختلف از جمله آموزش آنلاین (edtech)، مالی، منابع انسانی، اینترنت اشیا (IoT) و بسیاری دیگر است.

این مقاله برای شما مفید بود؟

به آن امتیاز بدهید.

امتیاز بدهید

پیشنهاد میکنیم این مقالات را هم بخوانید

دیدگاه کاربران

در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید.

اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
View all comments